نقش ولایت پذیری در حادثه عاشورا

عاشورا را باید مکتبی بزرگ دانست که تمام تاریخ و همه­ انسان­ها به نوعی شاگرد آن هستند؛ درس‌هایی که در قالب این مکتب به نسل دیروز و امروز منتقل می‌شود، آنچنان وسیع و گسترده است که ابعاد مختلف زندگی بشر را در بر می‌گیرد، که به سادگی قابل تبیین نیست.

به عنوان نمونه، یکی از درس‌های بزرگ عاشورا که به مثابه دانشگاه انسان سازی است، درس ولایت پذیری است، چرا که کیفیت ولایت پذیری و ولایتمداری اصحاب امام حسین علیه السلام را که در هیچ دوره تاریخی نمی توان یافت. همچنان که ولایت گریزی بیشتر مردم دوران حضرت امام حسین (ع) نیز موضوعی مهم و قابل تامل است که از یکسو خیانت مستمر آنان به خاندان وحی، لکه ننگی بر دامان جامعه اسلامی بود.

از سوی دیگر عبرت و درس بزرگی برای جامعه امروز ماست تا اولاً جلوه‌ها و بسترهای ولایت‌مداری عاشورا را بشناسیم و بر اساس این شناخت، به بصیرت لازم برسیم چنان که شایسته یک مسلمان واقعی است در مقابل ولی زمان خویش عمل کنیم.

با دقت در مصداق‌های ولایت‌گریزی و شناخت عاقبت و سرنوشت ولایت گریزان، از زندگی آنان درس عبرت بگیریم تا مبادا در امتحان ولایت‌مداری این عصر، شرمسار و سرافکنده شویم و در مقابل ولی امر خویش همچون کوفیان عمل کنیم.

اوج مسئله ولایت‌پذیری در تاریخ اسلام حادثه کربلاست

شکی نیست که شهدای کربلا فدای ولی خدا شدند و قطعاً حماسه بی بدیل عاشورا بدون یاران اباعبدالله الحسین(ع) نمی توانست به این گونه زیبا و ماندگار در ذهن تاریخ ترسیم شود. با تامل در تاریخ اسلام درمی یابیم که اوج مسئله ولایت پذیری در تاریخ اسلام در حادثه کربلاست رخ داده است.

البته شاید گفته شود که امروز مثل آن روز جنگی در کار نیست که بتوان در مسیر کربلا حرکت کرد، اما شایسته است که نوع نگاه خود را به این مقوله تغییر دهیم.

باید بدانیم که اکنون دیگر شهادت مثل آن دوره در کار نیست، چرا که شرایط تغییر کرده، اما درسی که می توان و باید از عاشورا گرفت این است که آن طوری که شهدای کربلا ولایت­مدار بودند، ما نیز ولایت­مدار باشیم.

ابتکار عملِ درخشان

تحلیلِ منطقِ عقلانی تصمیم امام خمینی(ره) در پذیرش قطعنامه 598 از منظر رهبر انقلاب؛
ابتکار عملِ درخشان

یکی از نکات بیانات رهبر انقلاب اسلامی در آئین تجلیل از پیشکسوتان دفاع مقدس درباره‌ی موضوع «پذیرشِ قطعنامه‌ی 598» از سوی حضرت امام خمینی(ره) بود. ایشان با اشاره به حرکتِ عقلانی ملت ایران در دفاع مقدس، تصریح کردند: «دفاع مقدّس یکی از عقلانی‌ترین حوادث ملّت ایران بود… حتّی قبول قطعنامه هم در پایان کار، در آن شرایط که امام از آن تعبیر کردند به «نوشیدن جام زهر»، این هم مدبّرانه بود. در آن مقطع، این کار، کار مدبّرانه‌ای بود، باید انجام میگرفت. اگر مدبّرانه نبود، اگر عاقلانه نبود، امام انجام نمیداد. ما از نزدیک شاهد بودیم و میدیدیم که چه دارد میگذرد؛ کار، بسیار عاقلانه بود.»

اما آیا این بحث حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره‌ی پذیرش قطعنامه‌ی 598 موضع جدیدی از سوی ایشان محسوب می‌شود؟ عقلانیتِ حاکم بر این تصمیم چه بود؟

با مراجعه به بیانات پیشین ایشان روشن می‌گردد که این بحث، نه تنها موضع جدیدی نیست بلکه پیش از این به‌صورت تفصیل‌یافته‌تری از سوی ایشان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از جمله اینکه رهبر انقلاب در سخنرانی 14 خردادماه 1375 و در جمع زائران مرقد امام خمینی (ره) این مسئله را مورد بحث قرار دادند. نکته‌ی کلیدی اینکه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از اساس و مبنا، نظریه‌ی پذیرشِ قطعنامه «تحت فشار» یا به دلیل «تهدیدات و هجوم دشمن» را رد کرده و منطقِ چنین کُنشی از سوی رهبر فقید انقلاب اسلامی را «فهرست مشکلاتِ اقتصادی کشور» دانسته بودند: «قطعنامه را هم که امام قبول کرد، به‌خاطر فشارها نبود. قبول قطعنامه از طرف امام، به خاطر فهرست مشکلاتی بود که مسؤولین آن روزِ امورِ اقتصادی کشورْ مقابلِ رویِ او گذاشتند و نشان دادند که کشور نمی‌کِشد و نمی‌تواند جنگ را با این همه هزینه، ادامه دهد. امام مجبور شد و قطعنامه را پذیرفت. پذیرش قطعنامه، به خاطر ترس نبود؛ به خاطر هجوم دشمن نبود؛ به خاطر تهدید امریکا نبود؛ به‌خاطر این نبود که امریکا ممکن است در امر جنگ دخالت کند. چون امریکا، قبل از آن هم در امر جنگ دخالت می‌کرد. وانگهی؛ اگر همه‌ی دنیا در امر جنگ دخالت می‌کردند، امام رضوان‌اللَّه علیه، کسی نبود که رو برگرداند. بر نمی‌گشت! آن، یک مسأله‌ی داخلی بود.» 1375/03/14

همچنین رهبر انقلاب در سخنرانی‌های دیگری «منطق و پشتوانه‌ی عقلانی» این تصمیم را تبیین کرده‌اند. از جمله یازدهم فروردین 1368 و در خطبه‌های نمازجمعه این تصمیم امام(ره) را در چارچوب قاعده‌ی «مصلحت» مطرح کردند: «امام عزیزمان آن وقتی که مصلحت دانست قطعنامه را قبول کرد.» 1368/01/11 و در جای دیگری این «ابتکارِ عمل جمهوری اسلامی» را موجب دستیابی به نتایج و ثمرات درخشانی دانستند: «قبول قطعنامه‌ی 598 از سوی جمهوری اسلامی و رهبر عظیم‌الشّأن فقید آن، توطئه‌ی وسیع دشمن را بار دیگر با هدایت الهی به خود او برگرداند و دشمن را که تحت شعار صلح‌طلبی، به هر جنایتی دست می‌زد، خلع شعار کرد. شاید مشیت الهی بر این بود که با قبول قطعنامه، حقانیت جمهوری اسلامی بیش از پیش در جهان آشکار شود و ملت ایران به هدفهای اساسی خود در سطح بین‌المللی نزدیکتر گردد… با این ابتکار جمهوری اسلامی، دشمن در دو راهی شکست قرار گرفت… حکام سبکسر عراق که در طول جنگ عملاً نشان داده‌اند از تشخیص مصالح عاجزند، این بار نیز زیانبارترین راه را گزیدند؛ یعنی ابتدا با حمله به ایران و ندیده گرفتن شعارهای خود در قبول قطعنامه، بی‌اعتباری سخن و عمل خود را به دیرباورترین اشخاص هم ثابت کردند.» 1368/06/30 و البته ملت ایران پس از قبول قطعنامه و هنگامی که دشمن بعثی خیالِ فرصت‌طلبی داشت در امتداد تصمیم و خط امام(ره) به‌شکلی مجاهدت‌آمیز و چشم‌گیر در جبهه‌ها حضور پیدا کردند: «بعد از قضیه‌ی قبول قطعنامه، که دشمن فرصت طلبی می‌کرد و می‌خواست از موقعیت سوء‌استفاده کند، ناگهان شما دیدید آن‌چنان جبهه‌ها پر شد که در طول جنگ، کمتر سابقه داشت، یا هیچ سابقه نداشت. بعد از قطعنامه، این‌گونه شد. قطعنامه را که قبول کردیم، عراق حمله کرد. مردم دیدند دشمن نارو می‌زند و فرصت طلبی می‌کند. ناگهان، همه احساس مسؤولیت کردند.» 1372/06/29

و اینچنین بود که در عرصه‌ی میدانی نیز معادله به سود ایران اسلامی رقم خورد: «[ارتش رژیم بعث] با حضور بی‌نظیر رزمندگان در جبهه، مجبور به عقب‌نشینی در بخش عظیمی از مرزها شدند.» 1368/06/30

@khamenei_ir

هزینه تجاوز به کشور 

دفاع مقدس نشان داد هزینه تجاوز به کشور خیلی زیاد است

 رهبر انقلاب: امنیّت کشور به برکت دفاع مقدّس است؛ یعنی دفاع مقدّس نشان داد که هزینه‌ی تعرّض و تجاوز به این کشور خیلی زیاد است. وقتی یک ملّت نشان داد پاسخ کوبنده به متجاوز میدهد، موجب میشود که متجاوز در تجاوز خودش به این کشور و این ملّت تأمّل کند و اگر بخواهد عاقلانه عمل کند، بفهمد که به‌صرفه‌اش نیست. 99/6/31

 ارتباط تصویری با پیشکسوتان دفاع مقدس

 @khamenei_ir

عالی‌ترین فضایل اخلاقی در دفاع مقدس

عالی‌ترین فضایل اخلاقی در دفاع مقدس بروز کرد

جبهه منطقه تمرین اخلاص بود

 رهبر انقلاب: در دفاع مقدّس، عالی‌ترین فضایل اخلاقی بُروز کرد… فضایل اخلاقی مثل صداقت، صدق و صفا. خب اصلاً منطقه‌ی جبهه، منطقه‌ی صدق و صفا بود، همه با هم باصفا [بودند]. اخلاص، برای خدا کار کردن؛ آنجا کسانی، هم تمرین اخلاص میکردند، هم اخلاص خودشان برای خدا را آنجا در عمل نشان میدادند. تواضع، خدمت به دیگران. 99/6/31

 ارتباط تصویری با پیشکسوتان دفاع مقدس

 @khamenei_ir

دفاع مقدس یکی از عقلانی‌ترین حوادث ملت ایران

 دفاع مقدس یکی از عقلانی‌ترین حوادث ملت ایران بود

 رهبر انقلاب: دفاع مقدّس یکی از عقلانی‌ترین حوادث ملّت ایران بود. بعضی‌ها با استناد به یک خطایی که در یک بخشی انجام گرفته یا یک جمعی انجام داده‌اند، مجموعه‌ی دفاع مقدّس را به بی‌تدبیری متّهم میکنند؛ ابداً این جور نیست؛ دفاع مقدّس از اوّل تا آخر مدبّرانه و عُقلائی بود. 99/6/31

 ارتباط تصویری با پیشکسوتان دفاع مقدس

 @khamenei_ir

تشخیص حیاتی امام در مدیریت جنگ

 تشخیص حیاتی امام در مدیریت جنگ این بود:

فقط ملت ایران میتواند جنگ را به پیروزی برساند

رهبر انقلاب: یک تشخیص اساسی و حیاتی امام داد و آن این بود که این مسئله‌ی مهم را فقط ملّت ایران میتواند حل کند. این مسئله، صرفاً مسئله‌ی نیروهای مسلّح نیست. همچنان که ملّت ایران انقلاب را به پیروزی رساند، جنگ را هم ملّت ایران باید به پیروزی برساند. امام این را تشخیص داد و بر اساس آن عمل کرد. 99/6/31

ارتباط تصویری با پیشکسوتان دفاع مقدس

 @khamenei_ir